Kosten nieuw pensioenstelsel zorgen voor stijging pensioenbeheerkosten, vermogensbeheerkosten gedaald

10 oktober 2024

Bell Pension Consultants & Actuaries (Bell) heeft voor de 13^e keer de uitvoeringskosten en behaalde beleggingsrendementen van Nederlandse pensioenfondsen in kaart gebracht. In het rapport “Werk in uitvoering bij pensioenfondsen 2024” is te lezen dat de totaal gerapporteerde kosten in 2023 uitkwamen op € 8,4 miljard, 13% lager dan 2022. De vermogensbeheerkosten zijn 16% gedaald, terwijl de pensioenbeheerkosten met 13% toenamen. Deze toename werd voor een groot deel veroorzaakt door voorbereidingskosten op het nieuwe pensioenstelsel.

Voor dit rapport hebben we de jaarverslagen van 178 pensioenfondsen geanalyseerd, inclusief 39 kringen bij 5 algemeen pensioenfondsen. Gemiddeld hadden deze fondsen in 2023 een belegd vermogen van € 1.501 miljard, voor 6,4 miljoen actieve deelnemers, 3,9 miljoen pensioengerechtigden en 8,4 miljoen slapers.

Samenvatting Werk in uitvoering bij pensioenfondsen 2024

Onze belangrijkste bevindingen zijn:

De totale pensioenbeheerkosten stegen met € 145 miljoen naar € 1.246 miljoen (+13%). Dit zien we deels terug in de gemiddelde kosten per deelnemer, die toenamen van € 110 in 2022 naar € 121 in 2023 (+10%). Deze stijging wordt voor een groot deel veroorzaakt door de voorbereidingen op de WTP-transitie. Op basis van de onderzochte jaarverslagen verwachten wij dat de totale WTP-kosten in 2023 ongeveer € 145 miljoen waren, wat neerkomt op € 14 per deelnemer. Naast de WTP-kosten worden ook algemene prijsstijgingen, gewijzigde aantallen deelnemers en toegenomen bestuurs- en governancekosten regelmatig genoemd als oorzaak van de kostenstijging.
De totale vermogensbeheerkosten (inclusief transactiekosten) zijn met € 1,4 miljard gedaald, van € 8,6 miljard naar € 7,2 miljard (-16%). Als percentage van het gemiddeld belegd vermogen zijn ze gedaald van 0,53% naar 0,48% (-9%)
De daling van de beleggingskosten is voor het grootste deel te verklaren doordat de fondsen in 2023 € 0,9 miljard minder kwijt waren aan prestatievergoedingen, een daling van 55%.
Gemiddeld behaalden pensioenfondsen in 2023 een beleggingsrendement van +8,8%. De onderlinge verschillen zijn echter groot, variërend tussen circa 1% en 18%.
De totale kostenratio (vermogensbeheerkosten excl. transactiekosten vermeerderd met de pensioenbeheerkosten, uitgedrukt in het gemiddeld beleg vermogen) daalde van 0,49% (2022) naar 0,47%.
De kostenverantwoording in de jaarverslagen is over het algemeen verder verbeterd. De wettelijk verplichte kostenratio’s worden inmiddels door 87% van de pensioenfondsen correct berekend. Het aantal fondsen dat de resultaten van een benchmark inzichtelijk maakt in het bestuursverslag is enigszins gedaald. Wel wagen iets meer besturen (bijna 50%) zich in meer of mindere mate aan een oordeel over de gemaakte kosten in relatie tot de geleverde prestaties.

Jeroen Koopmans, partner bij Bell, zegt over de resultaten: “De vermogensbeheerkosten zijn verder gedaald, van het recordjaar 2021 (0,77%) via 0,53% (2022) naar 0,48% in 2023. De pensioenbeheerkosten zijn echter weer gestegen, van € 1.025 miljoen (2021) via € 1.101 miljoen (2022) naar € 1.246 miljoen in 2023. Die stijgingen komen met name door de voorbereidingen op en vervolgens de implementatie van de WTP.”

Johan van Soest, senior actuaris bij Bell, voegt toe: “Die WTP-kosten worden in de jaarverslagen vaak beschreven als eenmalige kosten, terwijl ze meerdere achtereenvolgende jaren worden gemaakt. Afhankelijk van de fase waarin een fonds zich bevindt in de transitie zullen deze WTP-kosten gaan afnemen. We zijn benieuwd welk niveau aan pensioenbeheerkosten uiteindelijk ontstaat nadat de WTP-transitie is afgerond, en of pensioenfondsen vergelijkbare kosten zullen rapporteren als verzekeraars en PPI’s.”

Bell Kostenbenchmark

Naast ons onderzoek naar de totale pensioenfondsenmarkt in Nederland verzorgen wij ook de Bell Kostenbenchmark voor individuele pensioenfondsen, waarmee op een groot aantal punten pensioenfondsen worden vergeleken met relevante peergroepen. De benchmark kan het fondsbestuur helpen zich een onderbouwd oordeel te vormen over de uitvoeringskosten van het pensioenfonds. Op deze pagina is meer informatie over de Bell Kostenbenchmark 2024 beschikbaar, waaronder een voorbeeldrapportage.

Voor meer informatie over het rapport of de Bell Kostenbenchmark kunt u uiteraard telefonisch contact met ons opnemen.

Deel dit artikel